Inflammatoire darmziekten (IBD)
Voorbeelden van inflammatoire ofwel ontstekingsziekten in de darm zijn de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa. De ziekte van Crohn komt het meeste voor in de dunne darm, maar kan ook in de rest van het spijsverteringskanaal voorkomen zoals de dikke darm, endeldarm en slokdarm. Colitis Ulcerosa beperkt zich tot de dikke darm en kenmerkend is dat er zweren zijn in de bovenste laag van de darmwand: het slijmvlies.
Beide ziekten zijn auto-immuunziekten. Dat wil zeggen dat het immuunsysteem wat ons moet beschermen tegen indringers, eigen lichaamscellen gaat aanvallen. Hoe dat komt is nog niet helemaal duidelijk. Onze genen, roken, bepaalde bacteriën in de darm en stress zijn factoren die betrokken zijn bij het ontstaan van inflammatoire darmziekten.
De behandeling bestaat uit medicijnen om complicaties en de kwaliteit van leven te verbeteren en operaties te voorkomen. Helaas hebben deze medicatie ook bijwerkingen die weer schadelijk zijn op termijn.
Inflammatoire darmziekten gaan niet over… Je hebt het levenslang. Dat wil niet zeggen dat je er altijd last van hebt. Er kunnen wel degelijk perioden zijn dat je minder of zelfs geen klachten hebt. De ontsteking is dan in remissie. Hoewel er nog geen wetenschappelijk bewijs is dat voeding daadwerkelijk helpt, is dat wel aannemelijk als jij je realiseert dat je bent wat je verteert. Je kunt je immuunsysteem dus absoluut ondersteunen. In de acute fase kun je niet om medicatie heen, maar het is de vraag of de dosering medicatie niet omlaag kan als je aan een voeding en leefstijl went die bij jou past.
Dit kun je zelf doen:
– Wat levert jou de meeste stress?
Zoek een coach/hulpverlener om een plan te maken om stressveroorzakers te beperken, op te lossen of om er mee om te leren gaan. Stress is funest voor je immuunsysteem en zorgt er voor dat je voeding minder goed verteerd wordt. De inname kan dan wel goed zijn maar de opname niet.
– Is je voeding volwaardig?
Je weet ongetwijfeld dat je voldoende voedingsstoffen zoals eiwitten, (goede) vetten en (langzame) koolhydraten binnen moet krijgen. Net als voldoende vitaminen en mineralen. Je kunt met behulp van “de voedingspiramide” checken of je de minimale hoeveelheden binnenkrijgt. Goed te beseffen dat deze hoeveelheden bedoeld zijn voor gezonde mensen. Hoeveel meer je nodig hebt als je niet helemaal gezond bent, is moeilijk te zeggen.
– Hoe is het met je verteringskracht gesteld?
Als je moe bent, is je verteringskracht minder. Het is dan de vraag of je een zwaar verteerbare maaltijd moet eten. Je kunt dan beter een licht verteerbaar soepje nemen met wat makkelijk te verteren granen. Enzymen spelen een belangrijke rol bij de vertering. En die werken alleen goed onder de juiste omstandigheden. Bij een ontsteking zijn die omstandigheden vaak niet optimaal.
– Sommige voedingsmiddelen werken ontstekingsremmend terwijl andere juist ontstekingen bevorderen.
Voorbeelden van ontstekingsremmende stoffen zijn omega 3 vetzuren in vis, het specerij curcuma en zo zijn er nog meer. Te veel suikers (uit de suikerpot) werken indirect ontstekingsbevorderend net als bepaalde voedingsmiddelen. Bijvoorbeeld de nachtschadefamilie. Hiertoe behoren aardappelen, aubergine, tomaten, paprika en aubergine. Dat wil niet zeggen dat je ze nooit mag hebben! Ieder product heeft namelijk voor- en nadelen. In tomaten zitten bijvoorbeeld ook veel antioxidanten zoals lycopeen. En zo zijn er nog een aantal voor- en nadelen te noemen. Voeding kan er voor zorgen dat je wind mee of wind tegen hebt. Helaas wordt hier niet altijd rekening mee gehouden in de acute fase. Toch is de acute fase niet geschikt om zelf te gaan dokteren. Wel kun je een afspraak maken met een natuurdiëtist of een EHBO-traject volgen in combinatie met een regulier opgeleide diëtist. Als je in remissie bent (als de ontsteking niet actief is) ben je van harte welkom bij één van de trajecten.
– Check of je een voedselovergevoeligheid hebt.
Er zijn veel soorten voedselovergevoeligheden. Allergische en niet allergische voedselovergevoeligheden. Wanneer mensen een allergische aanleg hebben wordt vaak gekeken naar het Ig E. Ig staat voor immunoglobuline, een stofje van het immuunsysteem dat verhoogd is bij allergieën. Het immunoglobuline van het type E is de klassieke allergie. Bijvoorbeeld hooikoorts, huisstofmijt of dieren. Ook voor bepaalde voedingsmiddelen kunnen (kruis)allergieën zijn. Dit type allergie is goed aantoonbaar via een huidpriktest en bloedonderzoek. Dit type allergie gaat niet zo makkelijk over. Immunoglobuline van het type G wordt in Nederland nog onvoldoende erkend en dus ook niet gangbaar onderzocht in het ziekenhuis. In het buitenland en in de aanvullende geneeskunde wordt hier wel meer mee gedaan. Dit type reacties geeft niet direct klachten maar op de lange termijn ontstekingsreacties. Het kan ontstaan als de vertering bijvoorbeeld langere tijd niet goed verloopt. Gelukkig kunnen dit type allergieën ook weer over gaan als je het product waar je niet tegen kunt een tijdje weglaat. Hoe lang, dat hangt van de uitkomst van de test af.